Öncelikle Migros’ un kurum profili hakkında bilgi verebilir misiniz?
1954yılında kurulan MİGROS Türk T.A.Ş. gıda ve tüketim maddelerini belediye kontrolü altında üreticiden sağlamak ve bu ürünleri sağlığa uygun koşullarda ve uygun fiyatlarla İstanbullulara ulaştırmayı amaçlamıştır. 1975 yılında Koç Grubu tarafından devralınan MİGROS, bu tarihten itibaren mağazalarının sayısını ve marka değerini hızla arttırmıştır.
Hızlı büyümesini sürdürmek üzere 30 Mayıs 2008 tarihi itibariyle MİGROS Türk T.A.Ş.’nin Koç Holding A.Ş. nin sahip olduğu çoğunluk hisse, Moonlight Perakendecilik ve Ticaret A.Ş. tarafından satın alınmıştır. Mİ GROS ilkleri hayata geçirerek perakende sektöründe yeni normların konmasına ve yenilikçi uygulamalara önayak olmuştur. 2005 yılında ulusal perakende zinciri Tansaş’ı satın alarak sektördeki liderliğini perçinleyen MİGROS Türk, yaratılan sinerji ile müşterilerine farklı formatlarda farklılaşan markalarla hizmet sunmaya başlamıştır. İndirim mağazacılığının öncüsü Şok Ucuzluk Marketleri, rekabetçi fiyat ve tanıtım kampanyaları ile temel ihtiyaç maddelerini müşterilerin evlerinin yanı başında en uygun fiyatlarla ve günlük indirimlerle tüketiciye sunmaktadır. Eylül 2007’ de ilkinin açılışı Antalya’ da yapılan “Türkiye’nin yeni hiper ucuz marketi” 5M formatı ile hesabını bilen bilinçli hipermarket müşterisini memnun edecek özgür alışveriş alanları yaratılmış, kolay ve pratik alışveriş imkanı sunan yeni düzenlemeler ve geniş ürün yelpazesiyle çağdaş insanın tüm ihtiyaçlarını karşılamak üzere müşterilerin beğenisine sunulmuştur.
Yurtiçinde 7 coğrafi bölgede, 63 ilde ve beş ayrı formatta hizmet veren MİGROS Türk T.A.Ş.; 14 Ocak 2009 itibariyle 237 MİGROS, 654 Şok, 272 Tansaş, 8 Macrocenter, 6 adet 5M hipermarket ve yurtdışındaki 16 mağazası ile toplam 1193 mağaza sayısına ulaşmıştır. MİGROS günümüzde yarım asırlık tecrübesi ile sektördeki liderliğini sürdürmektedir. Türkiye’de modern perakende sektörünün öncüsü konumunda olan MİGROS günümüzde çok geniş kullanım alanlarına sahip olan mağazalarında, gıda ve ihtiyaç maddelerinin yanı sıra kırtasiye, züccaciye, elektronik ürün, bahçe malzemeleri, beyaz eşya, kitap, kaset ve konfeksiyon gibi bölümleriyle hemen hemen tüm müşteri gereksinimlerini karşılamaktadır.
MİGROS Türk T.A.Ş.’ın sektöre sunduğu tüm ilklerin özünde, modern perakendecilikte Türkiye ve çevre ülkelere yayılma ve tüketici beklentilerinin hep önünde olma stratejisiyle, farklı formatlarda hizmet vererek tüketiciye hep en yakın olma vizyonu yatmaktadır
Türkiye’de 2200 tedarikçiyle çalışan MİGROS en fazla üreticiyle iş yapan perakende zinciri olarak dikkat çekiyor. Pe ki bu kadar fazla tedarikçiyle iş yapmak ve süreçlerinizi birbirine uyarlamak zor olmuyor mu, bu süreçlerden bahsedebilir misiniz?
Tüm sistemlerimiz birbiriyle entegre IT programlar vasıtasıyla yönetilmektedir. Kasadan müşterimiz tarafından satın alınan bir ürün, ürünü temin ettiğimiz tedarikçi firmamıza sipariş geçmeye baz teşkil edecek şekilde yapılandırılmıştır. Tüm Pazarlama – Satış – Tedarik Zinciri – Mali İşler süreçlerimiz birbiriyle konuşan sistemler üzerinden yönetilmektedir. Herhangi bir mağazamızdan satın alınan bir ürünle süreç tetiklenmiş olmaktadır. Mağazadan satılan ürünle, mağaza stoğunda azalma olmakta ve belirli bir seviyeye indiğinde ise mağaza bu ürünü dağıtım merkezimizden sipariş etmektedir. Tedarik Zinciri Planlama Departmanı olarak burada mağazalarımızın dağıtım merkezlerimizden talep ettikleri ürünlerin tedarik sürecinin yönetimini sağlamaktayız.
Türkiye’ de tedarikçilerin üretim, planlama, siparişleri hazırlama ve lojistik performansları dünya standartlarının çok altında. Siz tedarikçilerinizde böyle problemler görüyor musunuz, görüyorsanız bu süreçleri düzeltmeleri için birlikte ne gibi çalışmalar yapıyorsunuz?
Tedarikçilerimiz ile yoğun teknoloji tabanlı sistem sayesinde bu konu genele göre MİGROS’ ta daha verimli yönetiliyorsa da zaman zaman bazı sıkıntılar yaşayabiliyoruz. Firmalarımız ile bölgesel bazlı sipariş günleri ve bu siparişlerin teslim günleri konusunda mutabık kalıp sistemlerimizi bu yönde işletmemize rağmen, teslimat günleri sipariş karşılama miktarında zaman zaman problemler yaşamaktayız. Ürünlerin tedarik zinciri yolculuğunda; sevkiyat kalitesinden, sevkiyatın zamanında olmasına, istenilen miktarın alınmasından ürün sevk şekillerine kadar bir çok parametreyi tedarik zinciri süreçlerimizin performans göstergelerine entegre etmiş durumdayız. Bütün bu göstergeleri günlük olarak takip edip, firmalarımızda birlikte iyileştirici projelere adım atmak üzere çalışmalar düzenliyoruz.
Burada altının çizilmesi gereken önemli bir nokta da sektörün dinamiğidir. Perakendecilik sektörü artan rekabetle birlikte her günü bir öncekinden farklı dinamiklere koşan bir sektördür. Rekabette sürekli olarak tempoyu yüksek tutmanız gerekmektedir. Bunun için firmalarımızın sadece lojistik birimiyle değil üretim departmanlarıyla da sıkı çalışmalar içerisindeyiz. Ortak talep planlamadan, doğrudan sevkiyat sistemlerine, milk-run sistemlerinden tedarikçi ile birlikte stok ve sevkiyat yönetimi şeklinde değişik tedarik planlarını uygulamakta veya en kısa sürede hayata geçirmeyi planlamaktayız.
Perakende zincirleri çalışacakları üreticilerin lojistik konusunda da belirli bir düzeyde olmasını arıyorlar. Sizin MİGROS olarak bu konudaki kriterleriniz nelerdir?
MİGROS tedarik zinciri yapısı Türkiye’nin en büyük 3. parti lojistik ağıdır. Yaklaşık 15.000 farklı ürünün Türkiye’nin dört bir köşesine, 1200’ e yakın mağaza sayısına hizmet veren bir organizasyondur. Bu kadar detayın zamana karşı verilen bir yarış ile yönetildiği ortamda tedarik zincirinin yapısının da belirli kural ve süreçlerle yönetilmesini gerektirmektedir. Bunlardan bazılarını; ürünlerin ürün, koli, palet barkodlarının sevkiyatta yer alması, tedarikçiye vermiş olduğumuz sipariş numarası ve bu siparişin sevkiyat terminallerine uygun olarak gönderilmesi, euro palet ile sevkiyatların gerçekleştirilmesi, gıda – gıda dışı sevkiyatlarının aynı araçlarda yapılmaması, ürünlerin kalite standartları açısından tespit edilmiş olan koşullarda ( iklim, ambalaj, son kullanma tarihi vb. anlamda ) sevk edilmesi, palet istiflerinin araç içerisinde ürüne zarar vermeyecek şekilde yapılması gibi pek çok konuyu sayabiliriz.
B2B sistemini kullanıyor olmanız MİGROS’ un süreçlerine ne gibi faydalar sağladı?
MİGROS B2B sistemi, tedarik zinciri yapımızın kritik başarı faktörlerinden birisidir. Migros B2B sistemi (www.b2b.migros.com.tr) , MİGROS ve tedarikçileri arasında tedarik zinciri fonksiyonlarının paylaşıldığı elektronik bir iş platformudur. 2000 yılı Kasım ayından itibaren sektörün hizmetinde olan bu portal bu anlamda perakende sektöründe bir ilktir. Bu portal ile birlikte internet yoluyla üye firmalar 7 gün 24 saat boyunca siparişlerini alabilmekte, ayrıca; satış, stok, fatura, sevkiyat takip, CRM ( Customer Relationship Management – Müşteri İlişkileri Yönetimi), ürün bilgileri vb.. iş alanlarında da sorgulama yapabilmektedir. Sistem sayesinden milyonlarca byte’lık bilgileri daha doğru, hızlı, esnek ve daha az maliyetle tedarikçilerimize iletilmektedir. Migros Tedarik Zinciri departmanından dağıtım merkezlerine teslim edilmek üzere bir yetkilimizin ya da Türkiye’nin herhangi bir bölgesindeki bir mağazamızın firmalarımıza vermiş oldukları siparişler 3 – 5 dk. gibi kısa bir süre içerisinde B2B sistemi üzerinden tedarikçilerimizle paylaşılmaktadır. Siparişin içeriği; ürünün master bilgileri, istenilen miktar, teslim yeri ve adresi, teslim günü, var ise siparişi veren birimin notu gibi her türlü bilgi ile birlikte paylaşılmaktadır. Tüm siparişlerimizde bir onay mekanizması söz konusudur. Firmalarımız tarafından onaylanan siparişin bilgileri yine 3 – 5 dk. İçerisin de ilgili teslim noktalarına iletilmektedir. Onaylanmadan sevk edilen hiçbir sipariş sistemde mal kabul sürecine dahil edilememektedir.
Bazı firmalar tedarikçileriyle tüm bilgilerini paylaşmak istemeyerek tek taraflı görünürlüğü tercih ediyorlar. Sadece kendileri tedarikçilerinin görünürlüğünden faydalanıyorlar. Sizin bu konudaki düşünceleriniz nelerdir?
Sonuçta tedarikçilerimiz birer iş ortaklarımız. Çok sayıda ürün ve mağazanın yönetildiği ortamda bilgi paylaşımının önemi bir kat daha değer kazanmaktadır. Tedarikçiler kendi ürünlerine ait satış, stok gibi bilgileri sorgulayarak performanslarını takip edebilmekte, süreci ve aramızdaki ticareti iyileştirici fikir ve öneriler ile gelebilmektedir. Ayrıca siparişlerin kağıt üzerinden ziyade elektronik ortamda paylaşılması kağıt, telefon, fax, e-mail gibi masraf ve zaman kayıplarını ortadan kaldırıp tedarik zinciri süreçlerinin iş kalitesini arttırmaktadır.
Diğer markalarla birlikte müşterilerinize MİGROS adı altında ürünlerde sunuyorsunuz. Bu ürünler için tedarik ve üretim süreçlerinizden bahsedebilir misiniz?
Özel markalı ürünlerimizin tedarik süreci diğer ürünlerle birebir aynıdır. Burada farklı olan nokta, üretim sürecinin de MİGROS bünyesinde kontrol ve takip edilmesidir. Bütün özel marka üreticileri titizlikle seçilip, gıda ve gıda dışındaki ürün özelliğine göre gerekli kalite standartları sağlandıktan sonra üretici firmalar tarafından üretilmektedir. Üretici firmalarımız, MİGROS bünyesinde Kalite Yönetimi birimi ve 3. parti denetçi firmalar ile birlikte periyodik olarak denetlenmekte ve süreçler takip edilmektedir. Tedarikçi firmalarımız bu ürünlerde bizden giden sipariş üzerine üretim yapmaktadır. Bu açıdan özel markalı ürünlerimizin tedarik sürecinde, üretim süresi için gerekli emniyet düzeyini de göz önüne alarak planlama yapmaktayız.
Modern stok yönetimini sağlamak amacıyla kullandığınız bilgi sistemlerinden bahsedebilir misiniz? Bu sistemler tedarikçileriniz tarafından da kullanılıyor mu?
Yukarıda da bahsettiğim gibi tüm süreçlerimiz IT tabanlı programlar vasıtasıyla yönetilmektedir. Online satış – stok bilgilerini takibi (merkezde, dağıtım merkezlerimizde ve mağazalarımızda), otomatik sipariş sistemleri, ürün tarihçe sorgulamaları, aktivite performanslarının takipleri, online sipariş takip sistemleri, dağıtım merkezi sevkiyat takip sistemleri ve buna benzer birçok program vasıtası ile tedarik zinciri süreçlerimizi yönetmekteyiz. B2B sistemi kanalı ile de tedarikçilerimiz bütün bu süreçleri kendi ürünlerine yönelik takip edebilmektedir.
Arif Varolan
Tedarik Zinciri Planlama Departman Müdürü
Röportaj
Mert Şenocak