400 yaşından fazla bir geçmişe sahip olmasına rağmen Rio, oldukça modern bir şehirdi. Rio de Janeiro 1960 yılında Brezilya’nın başkenti olmuştur. Yaklaşık 1200 km2’lik bir alanı kaplar ve Brezilya’nın en hızlı büyüyen ve en kalabalık şehirlerinden biridir. 10 milyondan fazla sakini (6 milyonu şehir içi, 4 milyonu çevresinde) Rio de Janeiro’yu Brezilya’nın en büyük ikinci kenti yapmaktadır. Rio’nun nüfus yoğunluğu dünyada en yüksek olanlardan biridir. Rio’nun nüfus yoğunluğu, geçmişinin bir yansımasıdır. Afrikalı, Avrupalı ve Hintli gibi değişik grupların, koloniler zamanından bugüne yaptık arı evliliklerle bugünkü halini almıştı.
Portekizliler bugünkü Brezilya’ya geldiklerinde Rio’nun olduğu bölge yeşil tropikal ormanlarla kaplıymış. Bugün de Zona Sul Caddesi üzerinden dağlara doğru baktığınızda bu ormanların Corcovado’dan güney-batıya doğru uzandığını görebilirsiniz. Milli parkları olan Parque Nacional da Tijuca, botanik bahçesi Jardim Botanico ve Gavea, bu yönde şehrin en gözde mekanıdır. Rio de Janeiro tam bir samba çılgınlığına sahne olan Rio Festivali ile özellikle Corcovado Dağı’ndaki dev İsa Heykeli, Sugar Loaf dağının denizden yükselişindeki estetiği ve Copaca bana Pilajı’nın alabildiğine uzun kum güzelliği ile gitme şansına sahip olabilen herkesin mutlaka bir kere görmesi gereken bir şehirdir.
RİO KARNAVALI
Karnaval lafı edildiği zaman birçok insan tarafından akla gelen ilk şey Rio olur. Rio karnavalı her şubat sonu veya mart başı düzenlenir. Dünyanın her yerinden birçok insanı cezbeder ve yüzbinlerce insan Rio’nun bu şatafatlı eğlencesine katılır. Karnavalın kaynağı, 15.yy’ da doğu da Portekiz’ deki eğlence geleneğidir. 19.yy ortalarında Rio sosyetesinde maskeli balolar popüler oldu; ama yoksul halk da kendini dışlamadı ve kendi gruplarıyla geliş törenleri yaptılar. Samba okulları karnavalda birinci gelmek için yarışırlar. Bu amaçla kurulan arena 90.000 kişi kapasiteli. Yarışmalarda jüri müzik, elbise, hikaye, şarkı, ritim ve dans olarak hepsinden puan vermek durumundadır. Rio, karnaval ile eş anlamlıdır; ancak her yıl, yıl boyunca genel ve eğlence şovları gibi birçok kültürel olaya da ev sahipliği yapar. The Rock in Rio For a Better World Festivali geleneksel olarak Brezilyalı ünlü sesleri ve Sting, Oası, REM, Britney Spears, Sheryl Crowe ve Neıl Young gibi uluslararası şarkıcıları bir araya getirir. Ama herkesin bildiği gibi bu organizasyonlar arasında en çok adı geçen Rio Karnavalıdır. Brezilyalıların geleneksel olarak kutladıkları en popüler kutlama, en az 4 gün sürer ve bu kutlamalar Brezilya’nın her yerinde neşe, dans ve çılgınlık dolu bir havada geçer. Öyle ki işçisinden iş adamına kadar herkes çılgınca dans edip tabiri caizse kurtlarını döker. Zaten hepimizin televizyondan tanıdığımız bu gösteriler hakkında yazacak çok da fazla bir şey yok bu anlamda. Her yıl binlerce insan dünyanın en ünlü yol partisi çın Rio De Janeiro’ya akın eder. Samba okulları öğrencilerin provalarını izlemeleri için ziyarete açılmadan bir ay önce hazırlıklara başlanılır. Rakip okulların asıl gösterisi bu amaçlı Sambodromo’da izlenir, 16 en iyi okuldan biri kazanır ve Rio’nun gururu olur. Herkesi etkileyen bu şenlik tüm şehre yayılır. Her köşe başında Karnaval Balosu’na rastlanır ve otelin kendi kutlamasının da tadını çıkarabilirsiniz.
Aynı zamanda bu karnaval sezonu başlangıcı Brezilyalılar için rüşvetçi ve kötü politikacıları protesto etmek, yoksulluğu kovup daha rahat yaşanılabilecek bir ülke yaratmak için dilekte bulunmak gibi bazı anlamlar ifade eder.
Yalnız sanıldığının aksine, bu yarışmalar Rio halkı için çok ciddi organizasyonlardır. Festivalde gösteri yapanlar samba okullarıdır. Aslında bir çeşit yarışma olan karnavalda her sene en başarılı okul seçimi yapılır. Samba okullarının ve küçük grupların gösterilerini aylarca çalışarak hazırladıkları, şarkıların ve kostümlerin başarıyla kullanıldığı bu çılgın karnavalın tarihi 1641 yılıına kadar uzanıyor. Bütün samba okulları binlerce dansçı ve kostüm, peküsyonist ve düzinelerce renkli karnaval arabası ile karnaval boyunca samba ziyafeti veriyor. Her sene yeni gösterilerin eklendiği şölenlere milyonlarca dolar paralar akıyor.
Karnavalda iki lig bulunuyor. Ligin takımlarını Rio’daki dans okulları oluşturuyor. Birinci ligde 16, ikinci ligde 18 takım var. Dans okullarının 3 bin ila 5 bin arasında dansçısı mevcuttur. Dansçılar yıl boyunca tüm maharetlerini sergileyerek Sambodromo Caddesi’ndeki resmi geçitte yer almanın savaşını veriyorlar. Karnavalda dans edebilmek geçim zorluğu çeken Brezilyalılar için kurtuluşa açılan kapı aslında. Geçide katılan bir okul, 1400 metrelik yolu yaklaşık 2 saatte sürekli dans ederek geçiyor. Sabah saat 05.00 sıralarına kadar devam eden eğlencelerde alkolün de etkisiyle sokak ortasında aşk yapan yüzlerce çifte rastlayabiliyorsunuz. Rio sokakların da aşk yapmak çok normal karşılanıyor ve sizi kimse de rahatsız etmiyor.
Riolular ve ülkenin başka şehrinden gelenler için varsa yoksa samba. 7den 70’e herkes en güzel sambayı yapmak için tüm hünerlerini sergiliyor. Özellikle samba okulu mezunu genç kadınlar, renkli kostümleriyle izleyenleri büyülüyorlar. Gösteriler sırasında en büyük sıkıntı, kalabalık. Aşırı kalabalık nedeniyle gösterileri rahat izlemeniz mümkün olamıyor. Pek çok turist yüzlerce dolar vererek, samba gösterilerini en iyi yerde izlemeye çalışıyor. Sabah saatlerine kadar süren eğlencelerde, akla hayale gelmeyecek çılgınlıklar yaşanıyor. Pek çok kişinin alkol koması nedeniyle hastanelere kaldırıldığı gecelerde, küçük kavgalar da yaşanmıyor değil ama biz güzellikleri anlatalım. Rio de Janeiro da konserler de düzenleniyor. Binlerce insan, konserlerde şarkıları hep birlikte söylüyorlar. Müziğin ve dansın birbirine karıştığı gecelerde, güzel şarkıcılar kalabalığı coşturmakta hiç de zorlanmıyorlar. Karnaval zamanı Rio’da olamayanlar için bazı gösteri merkezleri küçük samba gösterileri de sergiliyorlar. Ayrıca diskolar ve canlı müzik yapılan barlar da hayli fazla.
ULAŞIM
Öncelikle Rio de Janeiro’ya gitmeyi düşünenlere bir müjde verelim. Brezilya’ya vize almak gerekmiyor. Bu müjdenin ardından şunu da ekleyelim, İstanbul’dan direkt uçuş yok ama tüm Avrupa ülkelerini aktarma noktası olarak kullanıp Rio de Janeiro’ya ulaşabilirsiniz. Uçuş süresi 15 saattir.
Esma Ayçiçek